Elke burger van de Europese Unie kan een Europees burgerinitiatief starten over een kwestie die onder de bevoegdheid van de Europese Commissie valt. Een initiatief is meestal bedoeld om de Europese Commissie aan te sporen om op een voorgestelde manier op te treden. Het initiatief moet worden ingediend door ten minste 7 burgers uit verschillende EU-lidstaten. Na het indienen van het voorstel heeft de Commissie twee maanden de tijd om aan te geven of het initiatief toelaatbaar is. Wanneer de Commissie besluit dat een initiatief toelaatbaar is, hebben de initiatiefnemers een jaar de tijd om één miljoen handtekeningen te verzamelen. Deze handtekeningen moeten afkomstig zijn van burgers van alle EU-lidstaten, met land-specifieke drempels proportioneel aan de respectieve populaties. Als de drempel voor elk land wordt bereikt, moet de Europese Commissie het voorstel in overweging nemen. Zij zullen beslissen of zij actie ondernemen tegen de kwesties die door de burgers aan de orde worden gesteld, bijvoorbeeld door een wet voor te stellen. Hun voorstel zal vervolgens door het Parlement en de Raad volgens de gewone wetgevingsprocedure worden geëvalueerd. Het voorstel wordt alleen wet als ze het beide aanvaarden.

Traditionele GGO's zijn levende organismen waarvan het genetische materiaal kunstmatig is gemodificeerd op een manier die niet had kunnen plaatsvinden op natuurlijke wijze met dezelfde of een vergelijkbare soort. Deze GGO's kunnen genetisch materiaal bevatten van organismen waarmee ze dit materiaal niet op natuurlijke wijze hadden kunnen uitwisselen en worden vervolgens transgenen genoemd. De teelt en marketing van dergelijke GGO's zijn in de EU strikt gereguleerd om onze eigen veiligheid en die van het milieu te waarborgen.

Deze technieken zijn traditionele plantenveredelingstechnieken waarbij zaden worden behandeld met chemicaliën of straling om nieuwe eigenschappen te ontwikkelen. Deze methodes zijn gebaseerd op het genereren van willekeurige mutaties in het gehele genoom van planten. De planten met de gewenste eigenschappen worden vervolgens geselecteerd voor verdere teelt - al met al een omslachtig proces. Plantenvariëteiten verkregen met behulp van mutagenese - conventionele of nieuwe methoden - bevatten geen genetisch materiaal van een vreemde soort. Daarom zijn conventionele mutagenesetechnieken vrijgesteld van strikte voorschriften die zijn vastgelegd in de GMO-richtlijn van de EU. Deze producten worden al tientallen jaren veilig geteeld en geconsumeerd.

NPBT's zijn methoden die in het afgelopen decennium zijn ontwikkeld en worden gebruikt om nieuwe plantenvariëteiten te kweken door het genetische materiaal van zaden of plantencellen zorgvuldig en precies te veranderen in plaats van te vertrouwen op willekeurige mutaties. Door natuurlijke mutaties na te bootsen, kunnen NPBT's worden gebruikt om het veredelen van gewassen te vergemakkelijken. Hierdoor kunnen op een snellere en efficiëntere manier gewassen worden geproduceerd die bestand zijn tegen droogte en ongedierte, hogere opbrengsten hebben, en betere kwaliteit hebben en daardoor bijdragen aan voedselzekerheid en duurzame ontwikkeling van de landbouw. Helaas vereist de huidige wetgeving in de EU een gelijke behandeling van kunstmatig geproduceerde GGO's en planten die met NPBT's zijn veranderd op een manier die de natuur nabootst, maar zorgvuldig gericht is. Dit beperkt ook het gebruik van planten verkregen door NPBT's die op natuurlijke wijze hadden kunnen voorkomen.